11
Мамыр
Панама дауының аясында 'Ак жол' партиясы қазақстан экономикасының оффшоризацияламауын талап етеді
«Ақ жол» ҚДП баспасөз қызметі, 2016 жылдың 11 мамыры
Панама дауының аясында 'Ак жол' партиясы қазақстан экономикасының оффшоризацияламауын талап етеді – осыған тиісті фракцияның депутаттық сауалын бүгін оның жетекшісі Азат Перуашев мәлімдеді.
Үстіміздегі жылдың сәуір айында Халықаралық журналистік зерттеулер консорциумы бүкіл әлем бойынша бизнесмендер мен жоғары қызметтегі шенеуніктермен пайдаланылатын оффшорлық схемалар туралы деректерді жариялаған - бұл оқиға Панама жанжалы атауына ие болды. Белгілі болғандай, оффшорлық аймақтар кейде қарапайым болып көрінетін бюджет қаражатын ұрлау және сыбайлас жемқорлық үшін де пайдаланылады. Осыған байланысты, көптеген елдерде жоғары лауазымды мемлекеттік қызметкерлердің оффшорлық шоттары бар бар екендігі туралы ақпарат қарқынды реакция тудырды. Сонымен, Исландия премьер-министрі жұмыстан босатылды, ал Ұлыбритания премьер-министрі баспасөзде түсініктемелер беруге мәжбүр болды.
Ағымдағы жылдың 9 мамырында, 'панамалық құжаттар' интернетке еркін кіру үшін ашылды. Олардың ішінде Қазақстанның оффшорлық аймақтарының қатысушылардың тізімі де келтіріледі, ол, кейбір деректер бойынша, 265 жеке тұлғалардан, 8 компаниядан, 7 делдалдардан және 243 мекен-жайлардан тұрады.
Тізімінен негізгі бөлігі жеке бизнес өкілдерінен тұрады. Егер олардың шоттарындағы қаражаттарының заңсыз шығарылғанының тікелей дәлелдері немесе олардың мемлекеттік өкілеттіктері мен ресурстарының пайдалануына байланысты болса, онда осындай капиталмен еркіндік өкімі жеке меншік және нарықтық экономика заңдарының принципімен кепілденеді.
Сонымен қатар, бірқатар жағдайларда заң нормалары және бизнес ережелерінің өздері оффшорлық юрисдикция арқылы жұмыс жасауға ықпал етеді. оффшорлардың иелері заңнан аттап кетуі міндетті емес деп даулы баяндаманың авторларының арнайы атап өтуі кездейсоқ емес. Дегенмен, олардың айтуынша, 'панамалық құжаттар көрсеткендей, бизнеске ешбір қатысы жоқ ашық емес құрылымдар жасай отырып, шенеуніктер бүкіл әлем бойынша мемлекеттік компаниялардан ақша алып, өз қалталарына салды'.
Егер мұндай күмән бар болса, онда бұл құқық қорғау органдары зерттеу заты.
Сонымен қатар, депутаттық сауалда атап өтілгендей, бұл тізімде бар қазақстан үкіметінің қазіргі мүшесі, аудан әкімі, сондай-ақ мемлекеттік кәсіпорындардың басшылары бар.
«Олардың ішінде әзірге тек білім министрі Е. Сағадиев қана мемлекеттік қызметке келгенге дейін өзінің көпжылдық бизнеске негізделетін түсініктемелерін баяндады», – деп атап өтті Перуашев.
Ол Қазақстаннан оффшорлық аймаққа ақша аудару туралы мәселесін 'Ак жол' демократиялық фракциясы өзінің депутаттық сауалдарында 2013 жылдың 3 сәуірінде, 25 қыркүйегінде, 2014 жылдың 15 қаңтарында, 2015 жылдың 13 мамырында көтерді, ал, 2014 жылдың 16 сәуірінде фракция қазақстанның экономикасын деоффшоризациялауы бойынша іс-шараларды Үкіметке іске асыруды ұсынды.
'Атап айтқанда, оларға үлкен мемлекеттік қаражаттарымен тікелей билік етуге сеніп тапсырылған фактісін ескере отырып, біз үкімет мүшелері мен ұлттық компаниялар мен мемлекеттік кәсіпорындардың басшыларының шетелдік банк шоттарына қатысты банктік құпияның принципін алып тастауды ұсындық,- деді 'ақ жол' партиясының төрағасы. - объективті мәнмен негізделген оффшорлық аймақтардың пайдалану жағдайлары үшін фракциясы «Оффшорлық аймақтар арқылы қызметін реттеу», 'жүзеге асыратын қарастыратын' фискалдық органдар үшін осындай ақпаратқа қол жетімділігі, ерекше форматы есептілігі, сондай-ақ өзге де мәселелер' туралы заң жобасын әзірлеуді ұсынды.
'Ак жолда' оффшорлар арқылы пайда шығаратын компаниялар мемлекеттік бағдарламалардың қолдауымен, салық жеңілдіктерімен, мемлекеттік субсидиялар және өзге де преференциялармен пайдаланбауы керек,- деп есептейді. Сонымен қатар, осындай компаниялардың мемлекеттік сатып алу және квази-мемлекеттік сектордың сатып алулары күмәнді болып көрінеді, өйткені олардың әрекеттері сол ашық жұмыс істейтін және барлық салықтар төлейтін бизнеске қатысты жосықсыз бәсекелестік жасайды.
Панамалық жанжал жедел әзірлеу және осындай шараларды іске асыру өзектілігін қайтадан көрсетеді. Әйтпесе, 2013 ж. Кипр тәжірибесі көрсеткендей (банктік шоттардағы қаражаттар жаппай тәркіленген болған жағдайда), тіпті құқықтық негіздерінің болған кезде де, осындай қаражатты қайтаруға талап ету мүмкіндігінің қалуы мүмкін емес.
'Акжолдықтардың' пікірінше, кезекті шенеуніктер мен олихархтардың қашуын күту қажет емес, керісінше осындай үрдістер негізінде заңнамалық шарттар жасап, бұл тенденцияларды болдырмау қажет.
«Экспортқа қойылған жемқорлық мемлекеттің қаржылық мүмкіндіктерін төмендетеді, адал бизнесті ынталандырмайды, адал өнімді еңбегімен тапқанының беделін түсіреді және әл-ауқатын қаралайды»,- деп санайды 'Ақ жолда'.
Осыған байланысты 'Ақ жол' демократиялық фракция Премьер-министрден сұрайды:
1) ұлттық экономиканың оффшорламау бойынша Үкіметпен қабылданған шаралары туралы хабарлауды;
2) «Оффшорлық аймақтар арқылы қызметін реттеу» заң жобасын парламентіне енгізу туралы және мәселені әзірлеуді қарастыруды.
'Ақ жол' ҚДП Парламенттік фракциясы сайлауалды бағдарламасын жүзеге асыру бойынша жұмысын жалғастыруда және сайлаушылардың талап-тілектерін орындауда.
