28
Желтоқсан
«Ақ жол» «ҚазМұнайГаздың» бұрынғы активтерінің шетелдіктерге сатылуының заңдылығын тексеруді талап етті
Премьер-Министрге
Бас прокурорға
Қаржы мониторингі бойынша
агенттік төрағасына
2022 жылдың 8 желтоқсанында «Астана» халықаралық қаржы орталығының (Astana
International Exchange, AIX) биржасында және Қазақстан қор биржасында (KASE)
ҚазМұнайГаз акцияларының сауда-саттығы өтті. Халықтық IPO шеңберінде Қазақстан
азаматтарынан 128 700 өтінім келіп түсті, олардың басым көпшілігі ұлттық
компанияның тең иелері болды. Миноритарлық акционерлер ретінде
қазақстандықтардың ұлттық компания қызметіне деген қызығушылығы күн сайын артып
келеді. Қор мен ҚазМұнайГаз басшылығы компанияның ұзақ мерзімді перспективада
барлық акционерлердің игілігі үшін өркендеуі үшін одан да көбірек ашықтыққа
ұмтылуға уәде береді.
Алайда, ҚазМұнайГаздың IPO-ға дейінгі мәмілелерімен бәрі бірдей оң емес. 14
желтоқсанда айтылған депутаттық сауалымыздан кейін квазимемлекеттік сектордың
бейінді емес активтеріне, әсіресе Щучинск қаласындағы ешкімге қажет емес
гольф-клубқа жұмсалатын шығындарға аудит жүргізу талабы бойынша «Ақжолға» «ҚазМұнайГаз-Сервис
Compass» ЖШС-нің бұрынғы қызметкерлері жүгінді.
Бұл компанияның 40% үлесі өткенде ғана ҚазМұнайГаздың еншілес компаниясы
«ҚазМұнайГаз-Сервис» ЖШС-не, ал 60%-ы «Compass Group International B. V.»
компаниясына тиесілі болды, 2017 жылы ҚМГ сервисінің үлесі 2 млрд теңгеге
сатылды. Алайда, бұл бағада кен орнындағы сервис қызметтері бойынша ТШО-мен «ҚазМұнайГаз-компас
сервисі» 3 өте тиімді ұзақ мерзімді келісімшарты ескерілмеген. Компанияның
бұрынғы қызметкерлері тікелей кәсіпорын басшылығын ұлттық компанияның үлесін
жекешелендірудің төмен құны үшін айыптауда.
Есеп комитеті мемлекеттік активтерді төмендетілген құны бойынша жүйелі
жекешелендіруді бірнеше рет атап өтті. «ҚазМұнайГаз-Сервис Compass» үлесін
жекешелендіру олардың қатарына кіреді деген ақпарат бар.
Мәселен, ҚР Еңбек кодексін бұза отырып, 2014 жылы Бас директор болып шет
мемлекеттің азаматы тағайындалды, ол Қазмұнайгазды хабардар етпей, өз
өкілеттігін асыра отырып, «ESS Support services» ЖШС шетелдік компаниясымен 700
млн.$ сомасына қосалқы мердігерлік шарттар жасасқан. Бұл компанияның бұрынғы
қызметкерлерінің пікірінше, бірлескен бизнестен түскен пайданы алып тастау
мақсатында жасалды.
Кейіннен «ESS Support services» ЖШС құрылтайшысы «ҚазМұнайГаз-Сервис
Compass» ұлттық компаниясының 40% үлесін нақты төмендетілген бағамен сатып
алды. Осы әрекеттердің арқасында компанияның бұрынғы қызметкерлері «ҚазМұнайГаз-Сервис
Compass» ЖШС шетелдік басшылығының алаяқтық әрекеттерінен келтірілген залалды
30-40 млрд теңгеге бағалайды.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты «Ақ жол» депутаттық фракциясы келесіні
талап етеді:
1. «ҚазМұнайГаз-Сервис Compass» ЖШС-де жоғарыда аталған ақпаратқа, әсіресе
ұлттық компания үлесінің 40%-ын төмендетілген құн мәніне жекешелендіруге
тексеру жүргізу.
2. «ҚазМұнайГаз» барлық активтерін алдыңғы сатудың қорытындыларын тексеру және осы ұлттық компанияның ұлттық экономикалық мүдделері мен ҚР азаматтарының – миноритарийлердің мүдделерін тиісті қорғауды қамтамасыз ету.
Құрметпен,
«Ақ жол» фракциясының депутаттары
