19
Қантар

19.01.2022

«Ақ жол»: Салықшылар шағын бизнесті емес, офшор олигархтарын қысу керек

Ұлттық экономика министрі

А. Қуантаровқа

Кеше Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың тапсырмасын орындау мақсатында Сіздің министрлік Қазақстан экономикасын тұрақтандыру жоспарын ұсынды.

«Ақ жол» демократиялық партиясының фракциясы Үкіметтің мәлімдеген тәсілдерін қолдайды және олардың іске асырылуына жәрдемдесуге дайын.

Президент Қ.Тоқаевтың табандылығының, халқымыздың ауызбіршілігінің, құқық қорғау органдары мен әскер жанкештілігінің арқасында жүздеген адамнан айыратын мемлекеттік төңкеріс әрекетіне жол берілмеді.

Біз Мемлекет басшысына сынаққа толы күндерде көрсеткен батылдығы үшін алғысымызды білдіреміз және барлық қазақстандықтардың, азаматтық және әскери қызметшілердің табандылығына бас иеміз.

Бүгіннен бастап аймақтардағы төтенше жағдай аяқталды, ел бейбіт өмірге қайта оралды.

Бірақ болған оқиғалар жинақталған проблемаларды, ең алдымен байлар мен кедейлер арасындағы әлеуметтік алшақтықты көрсетті.

Кедейлікті азайтудың маңызды құралы – әрбір қазақстандық отбасы ұлттық табысты қайта бөлуге қатыса алатын жаппай кәсіпкерлік болуы тиіс.

Мұның негізгі факторлары – адал бәсекелестік, сыбайлас жемқорлықтан қорғау және салық салу.

Алайда, өкінішке орай, соңғы жылдары салық салуда біз, керісінше, күрделену тенденциясын және «қиындатуды» байқаудамыз.

Шамадан тыс есеп беру, шоттарға тыйым салу, кеше сәтті жұмыс істеген кәсіпорындарды банкроттыққа жеткізу, кәсіпкерлерді қорқыту іскерлік климатқа қауіп төндіреді.

Осы шараларға банк карточкаларынан төлемдерді жаппай бақылау да жатады. Инфляциялық процестермен бірге ҚҚС шегінің төмендеуі жақын болашақта ҚҚС төлеушілерге, шағын бизнес иелерін, тіпті көкөніс саудагерлеріне дейін, сөзсіз шығындар мен бюрократияға алып келеді.

Яғни, іс жүзінде бизнеспен айналысу одан да қиын әрі қауіпті болады.

Біз Президент Тоқаевтың олигархтар табысын халықпен бөлісуі керек деген тапсырмасын қолдаймыз. Деолигархизация Қазақстандағы мемлекеттік саясаттың бір бөлігі болуы тиіс.

Бұл туралы «Ақ жол» фракциясы осыған дейін өткен жылдың қорытындысы бойынша атап өткендей, жабайы капитализм мен монополиялар дәуірін тоқтататын кез келді, өркениетті нарыққа көшу керек.

Бірақ, шағын бизнесті салық қысымына ұшырату арқылы олигархтарды таппайсыздар, құрметті шенеуніктер. Бұл адамдар бюджеттен ештеңе ұрлаған жоқ, оффшорларда яхталар мен жеке ұшақтарды жасырмайды.

Мыңдаған кәсіпкерлерді қорқытып, барлық азаматтардың карталарынан жасалған транзакцияларын бақылаудың орнына миллиардтарды ұрлайтындармен айналысқан дұрыс шығар?

Жаппай кәсіпкерлік қағазда қалмай, шындыққа айналуы үшін - шағын бизнеске кассалық салық салудан және ҚҚС шегін төмендетуден бас тарту керек және оны барлық жерде жүктелген салық салумен, яғни патенттермен ауыстыру қажет.

Салық органдары бір жыл ішінде кафе немесе шеберхана қанша төлеуі керек екенін тағайындаған кезде, кәсіпкер мемлекеттен мұндай патентті сатып алады да, содан кейін ешкім бұл бизнеске қол тигізбейді, оны тексерулерімен, есептерімен және айыппұлдарымен қайтармайды, кассалық чектерді ашық деректермен тексермейді.

Егер біреу онда қосымша 5 немесе 500 теңге табатын болса, бұл маңызды емес. Осылайша, миллиондаған адамдар тыныш және бюрократиясыз өз ісін ашып, отбасын асырап, басқаларға жұмыс бере алады.

Кедейлікті азайту деген осы.

Осы шешімнің өзі - шағын және микро бизнестің патенттерге толық ауысуы – жұмыспен қамту бағдарламасы әлі жүзеге асыра алмаған жұмыс орындарын ашады. Дегенмен осыған дейінгі бағдарламаларға миллиардтаған қаражат жұмсалды, олардың едәуір бөлігі жай ғана тонауға ұшырады.

Патенттер арқылы нағыз жемқорлар мен олигархтарды ұстап, елге халықаралық сарапшылардың бағалауы бойынша 160 млрд долларға тең ұрланған қаражатты немесе Қазақстанның бүкіл жылдық ЖІӨ-ін қайтаруға тиіс салық қызметкерлерінің үлкен тобы босатылады.

Міне, бюджет кірістерінің резервтері,Үкімет пен фискалдар шағын және орта бизнесті жоймай, өздерінің принциптілігін көрсетуі керек. 

Айта кетейік, өткен жылдың 26 мамырында «Ақ жол» фракциясы Үкіметке Грузияның табысты реформаларының үлгісі бойынша «Экономикалық еркіндік актісін» қабылдауды ұсынған болатын, онда нақты шаралар арасында ШОБ-қа салықтық қолдау туралы ақпарат көрсетілген.

Өкінішке орай, шенеуніктер бізді естімеді.

Сол мәселені бүгін естиді деп үміттенеміз.

Құрметпен, «Ақ жол» фракциясының депутаттары