22
Тамыз
Гоар Барсегянның қазақстандық кәсіпорындармен болған кездесуіне қатысты
Бейсенбі күні Автомобиль өнеркәсібі
одағының шақыруымен Еуразиялық экономикалық комиссияның Өнеркәсіп министрі Гоар
Барсегянның қазақстандық кәсіпорындармен болған кездесуіне қатысты.
Кездесу бұған дейін аталған Hyundai Trans
Kazakhstan зауытының алаңында өтті.
Министр ЕАЭО елдері аралық өнеркәсіптік
кооперациясын банктік несиелерді субсидиялау арқылы қолдау бағдарламасын
ұсынды. Шарттарға сәйкес, субсидия Ұлттық банктің базалық мөлшерлемесіне тең
болса, ал бизнес үшін түпкілікті құны жылына 3-тен ең көбі 6,5%-ға дейін
болады.
Жобаға ЕАЭО-ның кемінде үш елінің
кәсіпорындарының қатысуы міндетті шарт болып табылады. Өңдеу өнеркәсібі
салаларының тізімі мен осы бағдарлама бойынша несиелеуге қаражат бөлетін
банктер тізімі анықталды.
Бір жобаның жылдық төлемдері 350 млн
рубльді (~2,3 млрд теңге) аспауы керек. Бағдарлама бес жылға есептелген,
осылайша бір жобаны қолдаудың жалпы сомасы 11,5 млрд теңгеге дейін жетуі
мүмкін.
Таныстырылымға Өнеркәсіп вице-министрі
Олжас Сапарбеков, Алматы қаласы әкімінің орынбасары Олжас Смағұлов, Қазақстан
автомобиль одағының төрағасы Анар Мақашева, Машина жасаушылар одағының басқарма
мүшесі Павел Беклемишев, Hyundai Trans Kazakhstan бас директоры Бекнұр
Несіпбаев, Ұлттық индустрия палатасының төрағасы Олжас Нұралдинов және басқа да
әріптестер қатысты.
Пікірталасты ашу үшін сөз берілді.
Ұсынылып отырған бағдарлама негізінен «Даму Өндіріс» бағдарламасына ұқсас екені
атап өтілді, онда да банктік несиелер субсидияланып, бизнес үшін мөлшерлеме 7
пайызды (кейін 9 пайыз) құраған. «Даму Өндіріс» көптеген кәсіпорындарға нақты
көмек көрсетіп, бизнесті қолдауда ең тиімді болып саналғаны айтылды.
Г. Барсегян ханым ұсынған бағдарлама да
кәсіпкерлердің қызығушылығын тудыратынына күмән жоқ, бірақ сонымен бірге оның
қолданыс аясын кеңейту қажеттігі көтерілді.
Атап айтқанда, қолдау көрсетілетін салалар
тізбесіне ЕАЭО елдерінің экономикаларында үлкен орын алатын тамақ өнеркәсібі
мен ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу салаларын қосу қажеттігі айтылды.
Сонымен қатар, пайыздық мөлшерлемелерді
субсидиялаумен қатар, несиені бірлесіп кепілдендіру құралын қарастыру маңызды
екені айтылды: бүгінде бизнес тұрақты «турбуленттілік» жағдайында несиеге
белшесінен батып, жаңа несиелерге кепілдік алуда қиындықтарға тап болып
отырғаны жеткізілді. Сондықтан бағдарлама әкімшілері тарапынан бірлескен
кепілдікті енгізу қажеттігі ұсынылды; мұндай құрал қазіргі таңда Қазақстанда
қолданылып, өзектілігін дәлелдегені айтылды.
Бағдарлама қолданыстағы несиелерді қайта
қаржыландыруға тікелей тыйым салады, бірақ бұл шарттың даулы екені көтерілді.
Егер кәсіпорын бағдарлама критерийлеріне сай болса, бірақ жоғары пайыздық
мөлшерлемемен несие төлеп отырса, неге оған неғұрлым жеңіл және ұзақ мерзімде
қайта қаржыландыру мүмкіндігін бермеске? Себебі мәселе қысқа мерзімді спекулятивті
операциялар туралы емес, қосымша құн тудыратын жобалар туралы екені атап
өтілді.
Сондай-ақ жобаларды іріктеу процедурасының
бюрократиялық болып көрінетіні айтылды: өтінімді қарау үшін 120 жұмыс күніне дейін
сегіз инстанция өту керек.
«Даму» бағдарламасында жобаларды іріктеуді
тікелей қаржы институттары жүргізіп, одан кейін ғана қормен бекітілетіні еске
салынды. Осыған орай, бұл процедураны барынша жеңілдету ұсынылды. Ұзақ
бюрократиялық процесс нақты кәсіпорындар мен тиісті жобаларды айнытып жіберуі
мүмкін екені айтылды.
Жалпы, қызықты әңгіме болды. Министр
барлық ұсыныстардың, соның ішінде басқа әріптестердің де ұсыныстарының
ескерілетініне уәде берді. Атап айтқанда, ол бағдарламаға тамақ өнеркәсібі мен
ауылшаруашылық өнімдерін қайта өңдеу салаларын қосу қажеттілігімен келісті. Ол
сондай-ақ несиені қоса кепілдендіру құралын қарастыруға дайын екенін растады.
Қайта қаржыландыру мәселесіне келсек, бұл тақырып бөлек талқылауды қажет етеді
деп танылды.
Г. Барсегян бүгінге дейін 13 өтініш
түскенін, оның сегізі Қазақстаннан екенін хабарлады. Қазірдің өзінде екі
қазақстандық жоба бойынша субсидиялар мақұлданды, олардың біреуі бойынша
несиенің соңғы құны жылына 3 пайызды құрайды.
Қатысушылар өз тарапынан кәсіпкерлерге,
әсіресе шекаралас өңірлерде жұмыс істейтіндерге, ЕАЭО елдерінің әріптестерімен
бірлескен жобаларды құру үшін серіктестер тарту бойынша жаңа мүмкіндіктер
туралы ақпаратты жеткізуге уәде берді.
