02
Сәуір
"Ақ жол": Кәсіпкерлерден артық есеп беру мен айыппұлдарды алып тастау қажет
ҚР Премьер-Министрінің
орынбасары
Ұлттық экономика министрі
С. М. Жұманғаринға
«Ақ жол»
демпартиясына, Қазақстанның барлық өңірлерінен шағын және микробизнес
субъектілерінен статистикалық есепті уәкілетті органдарға тапсыру мәселелері
және осыған байланысты әкімшілік жазаларға қатысты көптеген шағымдар келіп
түсуде.
Кәсіпкерлер келесі үш негізгі проблеманы атап көрсетуде:
Бірінші.
Міндетті статистикалық есептердің нақты тізімінің болмауы және олардың шамадан
тыс саны.
Атап өтетін
болсақ, тапсырылатын есептер тізімі үнемі өзгеріп отырады, жаңа формалар туралы
ақпарат кәсіпкерлердің жеке кабинеттерінде, әдетте, айдың 20-нан кейін пайда
болып, ал оларды тапсырудың соңғы мерзімі көбінесе келесі айдың 3-іне дейін
белгіленеді.
Бұндай жағдай,
кәсіпкерлерге айтарлықтай қиындықтар туғызуда. Өйткені, есеп тапсыру
қажеттілігі және оның мерзімі туралы хабарламалар әрдайым уақытылы келе
бермейді.
Сонымен қатар, кәсіпкерлер, әртүрлі есептерде деректердің айтарлықтай қайталануын атап өтуде. Бұны тым артықшылық деп есептеуге негіз бар. Көптеген есеп формаларында бірдей ақпарат әртүрлі кезеңдерде: ай сайын, тоқсан сайын және жыл сайын сұралады.
Екінші.
Есептілікті өз бетінше жүргізудің қиындығы.
Бұл проблема
есептер тізімінің және олардың формаларының тұрақсыздығына байланысты. Әсіресе,
жеңілдетілген салық салу режимінде жұмыс істейтін кәсіпкерлер үшін зор жүктеме
– олар бухгалтер жалдауға мәжбүр, бұл өз кезегінде өз күнін өзі көретін шағын
бизнеске қосымша қаржылық шығын әкеледі.
Қазіргі жаппай цифрландыру заманында, қажетті мәліметтердің көп бөлігін, салықтық әкімшілендіру және өзге мемлекеттік электрондық жүйелерімен интеграциялау жолымен жинауға мүмкіншілік бар. Бұл, статистика формаларының санын едәуір қысқартуға жол ашады.
Үшінші өзекті
мәселе – есеп тапсыру мерзімдерін бұзғаны үшін қатаң санкциялар.
Статистикалық
есепті уақытында тапсырмаған немесе статистикалық органдар толық емес
мәліметтер берді деп саналған кәсіпкер, автоматты түрде шағымдану мүмкіндігісіз
әкімшілік айыппұлға тартылады.
Мәселен,
Әкімшілік құқық бұзушылық кодексіне сай, тіпті материалдық зиян келтірген
салықтық бұзушылықтар үшін кінәлілер кейбір жағдайларда тек ескерту ғана алса,
ешқандай қаржылық залал әкелмейтін статистикалық есептілікті тапсыру мерзімін
сәл ғана кешіктіру – кәсіпкерлерді бірден қомақты әкімшілік айыппұлдар
ұшыратады.
Айта кету керек,
өткен жылы «Ақ жол» фракциясы, статистикалық есепті кешіктіріп тапсырғаны үшін
жауапкершілікті жеңілдетуге бағытталған түзетулерді тиісті заң жобаларына
бірнеше рет ұсынған болатын. Алайда, жалпы алғанда жұмыс тобы мүшелері
тарапынан қолдау табуына қарамастан, біздің ұсыныстарымыз уәкілетті орган
өкілдерінің табанды қарсылығына тап болды.
Негізінде, статистикалық органдар, өздеріне қажетті ақпаратты жинау және өңдеу функцияларын бизнеске жүктеп, оны қаржылық санкциялар қаупімен орындауға мәжбүрлеп отыр.
Жоғарыда
баяндалғанға сай, «Ақ жол» депутаттық фракциясы келесіні ұсынады:
1) Статистика
жүйесін өзге мемлекеттік электрондық жүйелерімен интеграциялау жолымен есеп
формаларының саны түбегейлі қысқартылып, міндетті есептіліктің нақты және
бірыңғай тізімін жаслсын.
2) Кәсіпкерлерді
жаңа формалар мен есептіліктегі өзгерістер туралы алдын ала хабарлау қамтамасыз
етілсін.
2) Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске өзгерістер енгізіп, салық заңнамасының нормаларына ұқсас, есептілікті тапсыру мерзімдері мен толықтығын алғаш рет бұзғаны үшін ескертумен шектелу енгізілсін.
Құрметпен,
«Ақ жол»
фракциясының депутаттары
С.
Ерубаев
А.
Перуашев
Д.
Еспаева
Е.
Барлыбаев
Қ.
Иса
Е. Бейсенбаев
